Gazeta WYBORCZA
wydanie 16 maja 2008 r.
Emerytury wojskowych i policjantów
Wojskowi i policjanci mogą przejść na emeryturę już po 15 latach służby bez względu na wiek. Takich przywilejów nie ma żadna grupa zawodowa w Polsce
Emerytury żołnierzy i policjantów rządzą się zupełnie innymi prawami niż świadczenia nas, cywili. Mundurowi mogą przejść na emerytury wcześniej, a świadczenia wypłaci im MON lub MSWiA, a nie ZUS. Żołnierze zawodowi, policjanci, agenci ABW .itd. przechodzą na emeryturę zgodnie z dwiema ustawami: z 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz z 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin.
Dziś piszemy, jak żołnierz lub policjant może przejść na wcześniejszą emeryturę. Jutro - o świadczeniach przedemerytalnych, w poniedziałek zaś - o sposobach na wyższą emeryturę.
KIEDY EMERYTURA WOJSKOWA
Ponad 104 tys. osób (według danych Ministerstwa Obrony Narodowej z kwietnia br.) jest uprawnionych do pobierania emerytury wojskowej wypłacanej z budżetu państwa.
Przysługuje ona żołnierzowi zwolnionemu z zawodowej służby wojskowej, który służył w Siłach Zbrojnych RP co najmniej 15 lat. Po jego śmierci świadczenie będzie pobierać rodzina. Ale uwaga! Zasada ta może ulec zmianie. Minister pracy Jolanta Fedak ogłosiła, że w drugiej połowie roku rozpoczną się prace nad zmianą ustawy emerytalnej dla służb mundurowych. Minister jest zdania, że "niedopuszczalne jest, aby po 15 latach służby 35-letni mężczyźni przechodzili na garnuszek państwa". Żołnierze jednak mogą spać spokojnie - od rozpoczęcia prac nad zmianą systemu emerytalnego b. żołnierzy zawodowych do wprowadzenia ustawy w życie droga jest daleka.
Wymagane 15 lat służby obejmuje oczywiście nie tylko stacjonowanie w koszarach. Jeśli żołnierz:
•• uczestniczył w działalności w ruchu oporu (Uwaga! W tym przypadku nie liczy się tajne nauczanie, lecz walka zbrojna w czasie wojny),
••walczył u boku sojuszniczej armii,
••był w obozie jenieckim, w obozie internowania lub w niewoli u nieprzyjaciela, to ten czas wlicza się do stażu służby wojskowej.
Ważne! Jeżeli żołnierz wiatach 1945-56 pracował w wojskowym sądownictwie lub w Informacji Wojskowej i sądownie udowodniono mu, że stosował represje, to ten okres służby się nie liczy - w myśl ustawy -jako pobyt w wojsku. A więc nie ma znaczenia dla obliczania emerytury.
DOKUMENTY DO EMERYTURY
Wniosek o przyznanie emerytury składa się w najbliższym biurze emerytalnym MON wraz z takimi dokumentami:
- wyciągiem z rozkazu o zwolnieniu z zawodowej służby wojskowej,
- odpisem przebiegu służby wojskowej z akt personalnych,
- zaświadczeniem o wysokości uposażenia i innych należności pieniężnych (trzy egzemplarze),
- wyciągiem z rozkazu (decyzji) o wyznaczeniu na ostatnio zajmowane stanowisko służbowe,
- decyzją uzasadniającą przyznanie uposażenia zasadniczego i dodatków, a szczególnie:
- za długoletnią służbę wojskową,
- specjalnym,
- służbowym,
- o przysługującym dodatkowym uposażeniu rocznym.
ILE TO BĘDZIE PIENIĘDZY
Do wyliczenia emerytury zawodowego żołnierza niezbędna jest podstawa wymiaru. Uwaga! Nie mylić z ZUS-owską podstawą do wyliczania rent i emerytur cywilnych! W myśl ustawy o emeryturach wojskowych podstawa wymiaru to ostatnia pensja (ogólniej: uposażenie) pobierana tuż przed złożeniem wniosku o przejście w stan spoczynku. Dlaczego?
Może się bowiem zdarzyć, że wojskowego emeryta przełożeni wezwą z powrotem do służby (w końcu wojsko to wojsko). Gdy będzie trwała co najmniej rok, kandydat na ponownego emeryta zyska nową podstawę wymiaru - w wysokości ostatniej (nowej) pensji.
Jak się liczy taką emeryturę? Jej wysokość zależy m.in. od lat spędzonych w służbie.
- Jeżeli służba trwała tylko 15 lat i żołnierz przeszedł w stan spoczynku, jego emerytura wyniesie 40 proc. ostatniej pensji (podstawy wymiaru).
- Za każdy dodatkowy rok służby dostanie jeszcze 2,6 proc. podstawy wymiaru
- Jeśli przed wojskiem uczył się lub pracował (czyli miał tzw. lata składkowe potrzebne ZUS do obliczania "cywilnej" emerytury), dostanie kolejne 2,6 proc. podstawy wymiaru za każdy taki rok, ale - uwaga! - maksymalnie za trzy lata. Za kolejne dostanie 1,3 proc.
- Za każdy tzw. okres nieskładkowy emerytura wojskowego wzrośnie o 0,7 proc. podstawy wymiaru.
Emerytura wojskowego zależy też od rodzaju służby, jaką wykonywał:
- za każdy rok służby jako
- członek załogi okrętu podwodnego,
- nurek lub płetwonurek,
- personel latający w samolotach naddźwiękowych lub za udział w fizycznym zwalczaniu terroryzmu
dostanie dodatkowe 2 proc. podstawy wymiaru;
- za każdy rok służby
- w składzie personelu latającego na samolotach lub śmigłowcach,
- na okręcie woj ennym (niepodwodnym),
- jako skoczek spadochronowy,
- jako saper,
- w służbie wywiadowczej za granicą lub • w oddziałach specjalnych otrzyma bonus w wysokości 1 proc. podstawy wymiaru.
- Jeżeli wybuchnie wojna, za każdy rozpoczęty miesiąc na froncie żołnierz zyska kolejne pól procent podstawy.
- Jeśli wczasie pełnienia służby wojskowej zostanie inwalidą, dostanie dodatkowo 15 proc. podstawy wymiaru.
Przykład. Pan Michał służył w wojsku 20 lat. W tym pięć lat na łodzi podwodnej i pięć na okręcie nawodnym. Został inwalidą. Przed pójściem na emeryturę dostawał 5 tys. zł brutto. Przed służbą miał trzy lata składkowe i dwa nieskładkowe. Jak MON wyliczy emeryturę?
- Podstawa wymiaru to 5 tys. zł. 40 proc. tej kwoty tp 2 tys. zł.
- Za dodatkowe pięć lat służby ponad 15 lat dostanie ekstra 650 zł (2,6 proc. x 5 tys. x 5 lat = 650 zł)
- Trzy lata składkowe przed wojskiem to kolejne 390 zł (2,6 proc. podstawy za każdy rok).
- Trzy lata nieskładkowe po 0,7 proc. podstawy daje 105 zł.
- Pięć lat na okręcie podwodnym - 500 zł (5 lat x 2 proc. podstawy=100 zł); pięć na nawodnym - 250 zł.
- Dodatkowe 15 proc. za inwalidztwo -750 zł.
Po zsumowaniu wszystkich części pan Michał dostanie emeryturę w wysokości 4645 zł brutto.
Ważne!
Jeżeli wjednym czasie zbiegną się dwie różne okoliczności podwyższające emeryturę (wyłączywszy podwyższenie z powodu inwalidztwa), pod uwagę wziętą będzie tylko jedna. Np. za służbę sapera na froncie teoretycznie podwyższenie przysługuje za obie funkcje. W praktyce prawo mówi: albo podwyższenie z tytułu walki na froncie, albo z tytułu bycia saperem.
Uwaga!
Jeśli emerytowany policjant zostanie skazany prawomocnym wyrokiem za przestępstwo (z dodatkową karą pozbawienia praw publicznych), musi liczyć się z tym, że straci prawo do emerytury mundurowej. W kwietniu br. TK stwierdził, że przepis umożliwiający odebranie emeryturyjest zgodny z konstytucją. Byłemu policjantowi pozostaje złożenie wniosku do ZUS o przyznanie "cywilnej" emerytury na ogólnych zasadach (o emeryturach dla cywili pisaliśmy w "Gazecie" od poniedziałku, teksty znajdziesz na www.wyborcza.pl). Okres służby w policji zostanie zaliczony do stażu pracy.
ILE MOŻNA DOROBIĆ
Emeryt wojskowy ma prawo dorobić sobie do emerytury, podobnie jak emeryt "cywilny". Ile może dorobić do emerytury, ustala co roku minister obrony narodowej. Od 1 marca br. kwota ta wynosi (razem z emeryturą) do 3769,80 zł brutto. Jeśli zarobi więcej - świadczenie zostanie zawieszone. Uwaga! Jeśli zarobi ponad 2029,90 zł (ale mniej niż 3769,80 zł) - emerytura zostanie zmniejszona. O podjęciu pracy musi powiadomić Departament Spraw Socjalnych Ministerstwa Obrony Narodowej, a z dochodów musi się rozliczyć w systemie rocznym lub kwartalnym.
Wszystkimi sprawami związanymi z wojskowymi emeryturami zajmuje się Departament Spraw Socjalnych Ministerstwa Obrony Narodowej, a w terenie - podlegające mu biura emerytalne MON. Jak się skontaktować z departamentem? Pisząc na adres: Departament Spraw Socjalnych MSWiA al. Niepodległości 218,00-911 Warszawa, lub telefonując 022 62196 34; faks 022 87 6914. Informacje można znaleźć też w internecie na stronie www.mon.gov.pl.
Źródło: Gazeta Wyborcza
