ZARZĄD KRAJOWY
ZZS FLORIAN
ZARZĄD GŁÓWNY
NSZZ PRACOWNIKÓW POŻARNICTWA
Warszawa, dnia 25 kwietnia 2005r.
Panowie
Marszałkowie Sejmu i Senatu
Prezes Rady Ministrów
Minister Spraw Wewnętrznych
i Administracji
List otwarty
Szanowni Państwo !
W reakcji na ostatnie wypowiedzi i przebieg dyskusji w czasie posiedzenia plenarnego Sejmu (13/15 kwietnia 2005 roku) oraz posiedzenia Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych (14 kwietnia 2005 roku), Związki Zawodowe działające w strukturach Państwowej Straży Pożarnej, zwracają się do Państwa z wnioskiem o spowodowanie dalszych prac nad projektem Ustawy o PSP w Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, gdyż naszym zdaniem są one prowadzone w zbyt szybkim tempie, zawierają zbyt wiele zmian, a w tym wiele bardzo niekorzystnych zapisów dla strażaków.
Naszym zdaniem wiele zapisów proponowanych przez Komendę Główną PSP, jest próbą „wykorzystania okazji” na „ukrycie” pewnych zapisów w wielości proponowanych zmian, nie do końca przemyślanych i korzystnych dla strażaków.
Patrząc na projekt przedłożony do sejmu, to już tam występują pewne nieścisłości.
Szanowni Państwo, w roku 2003 miała miejsce Akcja Protestacyjna Służb Mundurowych MSWiA, jednym z efektów tej akcji były powołane przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Pana Krzysztofa Janika - zespoły problemowe, które między innymi zajmowały się ujednolicaniem zapisów występujących w ustawach czy rozporządzeniach poszczególnych służb resortu. Wiele elementów w zakresie świadczeń czy praw zostało zunifikowanych. A wiele, jak np. czas służby strażaków, „delikatnie” pominięto, pomimo, że problem ten był przez związki zawodowe sygnalizowany od paru lat, nawet jako jeden z punktów wcześniej prowadzonych sporów zbiorowych czy akcji protestacyjnych. Ale jak to w życiu bywa szybko o pracach tych komisji zapomniano.
Beztroskę przerwało wstąpienie Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej, a w szczególności obowiązek przestrzegania prawa wspólnotowego, a w tym Dyrektywy UE o czasie pracy.
Do dnia dzisiejszego w Państwowej Straży Pożarnej nie zrobiono nic, aby dostosować przepisy do wymogów unijnych, nie mówiąc już o prawie Polskim. W PSP na dzień dzisiejszy „testuje” się nowe formy rozliczania czasu pracy, ale nie wiadomo, kto jest ich autorem, nikt nie potrafi interpretować określonych tam zasad i tym samym są one różnie stosowane przez poszczególne jednostki.
Najbardziej dla nas niezrozumiałym jest fakt szukania dla strażaków, na siłę nowych rozwiązań, gdy istnieją już sprawdzone, zgodne z naszym prawem i stosowane w pozostałych służbach resortu dla przykładu:
Policja - ustawa
Art. 33. 1. Czas pełnienia służby policjanta jest określony wymiarem jego obowiązków, z uwzględnieniem prawa do wypoczynku.
2. Zadania służbowe policjanta powinny być ustalone w sposób pozwalający na ich wykonanie w ramach 40-godzinnego tygodnia służby, w 3-miesięcznym okresie rozliczeniowym.
Straż Graniczna - ustawa
Art. 37. 1. Czas pełnienia służby funkcjonariusza jest określony wymiarem jego obowiązków, z uwzględnieniem prawa do wypoczynku.
2. Czas pełnienia służby funkcjonariusza wynosi 40 godzin tygodniowo w przyjętym okresie rozliczeniowym, nie przekraczającym 3 miesięcy.
Państwowa Straż Pożarna - projekt
Art.35. 1. Czas służby strażaka nie może przekraczać przeciętnie 40 godzin tygodniowo w przyjętym okresie rozliczeniowym, nie przekraczającym 6 miesięcy.
5. Zmianowy rozkład czasu służby strażaka polega na wykonywaniu zadań służbowych i pełnienia dyżurów,...
9. Czas służby strażaka może być przedłużony do 48 godzin tygodniowo, w okresie rozliczeniowym… jeżeli jest to uzasadnione koniecznością zapewnienia ciągłości służby.
1. Dodając w art.35 ust. 9, zastosowano zabieg gwarantujący automatyczne wydłużenie tygodniowego czasu służby do wymiaru 48 godzin. Przy obecnym braku etatów dodatkowych, ciągle będziemy mieli do czynienia z koniecznością wydłużenia czasu służby dla „zapewnienia ciągłości służby”. Ten zapis jest niezgodny z Kodeksem Pracy, który przewiduje przedłużenie wymiaru tygodniowego do maks. 43 godzin. Policja i Straż Graniczna nie mają takiego zapisu !
2. Kolejny „nieuczciwy i niebezpieczny” dla strażaków zapis to art. 35, ust. 5, który pozwoli na kolejne „manipulowanie” czasem służby, gdyż z urzędu zakłada pełnienie dyżurów w systemie zmianowym - co jest ograniczone w systemie codziennym - w konsekwencji naruszy na pewno prawo do odpoczynku !
Mając na uwadze powyższe zapisy, porównujące czas służby, niezrozumiałe jest wydłużanie w przypadku tylko jednej służby okresu rozliczeniowego 2-krotnie ! chyba, że ma to jakiś ukryty cel ?!
Nadmieniamy, że zapisy Policji i Straży Granicznej są zgodne z Kodeksem Pracy ! (pomimo, że ustawy te niedawno nowelizowano, nikt nie zmienił tych zapisów!), natomiast zapisy proponowane w projekcie Ustawy o Państwowej Straży Pożarnej w rażący sposób naruszają Kodeks Pracy.
Proponowane zapisy poszły jeszcze dalej w zakresie wydłużenia czasu służby strażaków, ale użyto ich „zapożyczając” w sposób celowy, niektóre z zapisów Kodeksu Pracy, wyrwanych z kontekstu, przez co pozwalających maksymalnie wydłużać czas służby. W dalszym ciągu pozostaje niewyjaśniony i kontrowersyjny zapis o „wykonywaniu zadań służbowych i pełnienia dyżurów”.
Takie podejście do zapisów ustawy, naszym zdaniem jest tylko próbą nadrobienia, zaniechań Komendy Głównej PSP w zakresie np. pozyskiwania etatów, nie reagowania na sygnalizowane przez Związki Zawodowe uwagi, w zakresie niekonstytucyjnego zapisu czasu służby.
Reasumując proponowane zapisy o czasie służby, proponowane przecież przez biuro „prawne” Komendy Głównej PSP są przykładem powrotu do epoki „falandyzacji” prawa, a znamiennym niech będzie fakt, że przedstawiciele Komendanta Głównego w pracach podkomisji sejmowej pomimo chęci strony rządowej złagodzenia zapisów, „twardo” trzymali się swojej wersji nie przyjmując żadnych logicznych argumentów. Mamy nadzieję, że Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, jako prawnik podzieli nasze niezrozumienie dla takich, skrajnie różnych zapisów w jednej z „jego” służb resortu.
Kolejnym elementem bulwersującym środowisko strażaków, jest propozycja zapisu art.71a. ust.1, a w szczególności w zakresie dopisania, że dodatkowy urlop wypoczynkowy należy się również za pełnienie służby w warunkach szkodliwych „...albo szczególnie uciążliwych ze względu na przedłużony czas służby,...”
Tak zapisana propozycja ma stworzyć wrażenie rekompensowania strażakom ponadnormatywnego czasu służby - nieprawda ! - obecnie, każdy strażak otrzymuje urlop dodatkowy za pracę w warunkach szkodliwych. Natomiast proponowany zapis art.71a. ust.5, generalnie wyklucza możliwość otrzymywania urlopu dodatkowego w zamian za przedłużony czas służby. Jest jedna możliwość, aby w ten sposób rekompensować strażakom wydłużony czas służby ( funkcjonujący w Policji zapis !), wprowadzić urlop dodatkowy za przedłużony czas służby, mogący się łączyć z pozostałymi urlopami.
Kolejny przykład, podważający nasze zaufanie do intencji wnoszących poprawki do ustawy o PSP, to zapisy ustawy w rozdziale -„Mieszkania”
Zapis art. 76, ust 7, „lokal mieszkalny albo kwaterę tymczasową przydziela się strażakowi na jego pisemny wniosek”, natomiast art.78.ust.2 pkt. 2, mówi, że strazakowi nie przysługuje równoważnik, jeżeli strażak odmówił „złożenia wniosku o przydział takiego lokalu”- Policja i Straż Graniczna nie mają takiego zapisu !
Jakim prawem ktoś śmie naruszać prawa nabyte funkcjonariuszy, wywalczone przez strażaków i związkowców w czasie tworzenia ustawy o PSP - dla strażaków !
W toku przygotowywania zmian do ustawy PSP, zgłaszaliśmy potrzebę zmiany zapisu art.118, który w obecnym kształcie nie dopuszcza kontroli sądowej orzeczeń komisji dyscyplinarnej występującej jako odwoławcza od kary upomnienia nakładanej przez przełożonego dyscyplinarnego (skierowano skargę w tym zakresie do Trybunału Konstytucyjnego). Istniejący zapis umożliwia łamanie prawa !, w przeświadczeniu o niemożliwości dojścia do prawdy, poprzez zamknięcie drogi do odwołania, zaskarżenia czy sądu.
Nie przyjęto naszego wniosku, prawdopodobnie chcąc dalej używać tego zapisu na szkodę strażaków.
Na zakończenie odnosząc się do zapytań poselskich i odpowiedzi wiceministra Brachmańskiego z trybuny sejmowej w dniu 13 kwietnia 2005r. (czytanie projektów zmian do ustaw „strażackich), należy z przykrością stwierdzić, że może mieć rację poseł pytający, czy nie będzie „Biedronki BIS” w zakresie czasu pracy strażaków? a z zażenowaniem przyjąć odpowiedź Pana Ministra na pytanie o koszty „skrócenia czasu służby” – że ich nie będzie, bo ustawa jest tak napisana aby tych kosztów nie stworzyła – i tu dodamy, że brakuje stwierdzenia „bo strażaków chcemy oszukać”, a parlament wprowadzić tylko w błąd – ale przecież „dobro” Państwa uzasadnia wszystko!
Pozostaje nadal tajemnicą, gdzie zginęła liczba około trzech tysięcy strażaków niezbędnych do zapewnienia ciągłości służby w kształcie proponowanym w projekcie Ustawy o PSP (około 4600 strażaków wg ustaleń z zespołów pomniejszone o 1500 etatów pozyskanych wg projektu). Jak to pogodzić ze stwierdzeniem, że nie będzie kosztów ?
Dziękujemy wszystkim parlamentarzystom za ciepłe słowa, które kierowano do strażaków zawodowych, ochotników i zakładowych i liczymy, że przełożą się one na obronę słusznych interesów służby, ale i strażaków, którzy ją tworzą, jeszcze raz dziękujemy.
Szanowni Państwo
Jako grupa zawodowa ciesząca się jednym z najwyższych notowań w zakresie zaufania społecznego, zawsze gotowa do niesienia pomocy, realizująca wszystkie zadania nakładane przez Parlament i Rząd, służąca Państwu i obywatelom, nie może się godzić na nierówne traktowanie w ramach jednego resortu tworzącego trzon bezpieczeństwa powszechnego Państwa.
Niekorzystne zapisy, tryb ich wprowadzania oraz nie patrzenie na potrzeby służby - prowadzi do frustracji i niezadowolenia funkcjonariuszy oraz pogłębiania niepokoju wynikającego z ciągłego braku stabilizacji i gwarancji dla praw nabytych, które również przekładają się na przeświadczenie o właściwej, wcześniej podjętej decyzji o podjęciu służby.
Już dzisiaj widać negatywne oddziaływanie proponowanych zapisów i zastosowanych rozwiązań. W przypadku rozpatrywania wniosków o nadanie kolejnych wyższych stopni oficerom, którzy ukończyli szkołę aspirantów (lub chorążych) i posiadają wyższe studia tzw. ”cywilne”. Pominięto strażaków pełniących służbę w systemie zmianowym i na stanowiskach dowódczo/operacyjnych. Przedstawiona i zastosowana interpretacja przepisów w w/w sytuacji doprowadziła do stanu w którym doświadczony funkcjonariusz PSP (aspirant z wyższym wykształceniem i wieloletnim stażem) jest karany za pełnienie służby w pionie operacyjnym, mimo spełnienia formalnych przesłanek koniecznych do nadania wyższego stopnia (zgodnie z aktualnie obowiązującymi zapisami prawa).
Mając na uwadze powyższe prosimy decydentów tworzących prawo i je stosujących o rozważenie naszych uwag i uwzględnienie ich w projektach lub odłożenia ich wprowadzenia, aby tworzone prawo mogło służyć nie tylko Państwu, ale i strażakom oraz aby pogłębiało ono zaufanie do organów Państwa.
Z wyrazami szacunku
Wiesław Puchalski Przewodniczący ZG NSZZ
p.o.
Przewodniczącego ZZS Florian Krzysztof Hetman
