Zarząd Główny Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Pracowników Pożarnictwa - zgnszzpp.pl

ZP. 0241/71/02

Pan

Piotr KOŁODZINSKI

Przewodniczący Zarządu Krajowego

Związku Zawałowego Strażaków "Florian "

 

Pan

Robert OSMYCKI

Przewodniczący Krajowej Sekcji Pożarnictwa

NSZZ "Solidarność'¹

Pan

Krzysztof HETMAN

Przewodniczący Zarządu Głównego NSZZ Pracowników Pożarnictwa

 

W związku z otrzymanymi uwagami wstępnymi, wyrażonymi w stanowisku wspólnym z dnia 27 lutego 2004 r. Krajowej Sekcji Pożarnictwa NSZZ „Solidarność", Związku Zawodowego Strażaków „Florian" oraz NSZZ Pracowników Pożarnictwa w sprawie projektu ustawy o zmiany ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, będącym załącznikiem do pisma z dnia 2 marca 2004 r., znak: PR-05/04/02 informuję, iż po dokonaniu szczegółowej ich analizy, w Komendzie Głównej Państwowej Straży Pożarnej przygotowana została nowa wersja projektu ustawy o zmiany ustawy o Państwowej Straży Pożarnej (opatrzona datą 7 kwietnia 2004 r.), która wraz z projektami aktów wykonawczych została przesłana do Panów Przewodniczących oraz do uzgodnień wewnątrzresortowych. Szczegółową argumentację proponowanych zmian zawierają uzasadnienia zarówno do ustawy jak i aktów wykonawczych.

W nowej wersji projektu ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej uwzględniono zastrzeżenia dotyczące niektórych instytucji prawnych, regulowanych w tym projekcie, a to czasu służby strażaków, urlopów oraz służby poza granicą państwa. Znalazło to odzwierciedlenie w nowych propozycjach, zawartych w projekcie ustawy i dołączonych do niego projektach aktów wykonawczych (z dnia 7 kwietnia 2004 r.).

W szczególności wprowadzono istotne zmiany w projektowanym art. 35 ustawy, w którym zmieniono model czasu służby, dostosowując jego treść ściślej do postulatów prawa Unii Europejskiej, a w szczególności reguł dyrektywy Rady NR 93/104/WE z dnia 23 listopada 1993 r. dotyczącej niektórych aspektów organizacji czasu pracy, zmienionej dyrektywą 2000/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 2000 r., a także uzupełniając w niezbędnym zakresie regulacje powszechnego prawa pracy w RP.

Istotną różnicą w stosunku do poprzedniego projektu jest wprowadzenie przepisu, ustanawiającego wprost prawo do czasu wolnego lub dodatku pieniężnego za czas służby lub czas dyżuru (z wyjątkiem dyżuru domowego) przekraczający normę 40 godzin tygodniowo oraz wyłączne prawo do ekwiwalentnego czasu wolnego za służbę w wymiarze powyżej 48 godzin tygodniowo, w odpowiednim okresie rozliczeniowym.

Ponadto została uwzględniona propozycja związków zawodowych dotycząca wymiaru płatnego wypoczynkowego urlopu dodatkowego. Jednocześnie w nowej wersji projektu wprowadzono jednolity zapis, że niezależnie od tego w jakim rozkładzie pełni służbę strażak -jeden dzień urlopu odpowiada 8 godzinom służby lub dyżuru. Tak wyliczony dzień urlopu jest zgodny z unormowaniami Kodeksu pracy.

Poniżej przedstawiam niektóre zagadnienia, których propozycje regulacji nie uwzględniają zgłoszonych uwag. Jednocześnie informuję, że w niniejszym piśmie nie ustosunkowuję się do uwag sprowadzających się do stwierdzeń: „oceniamy negatywnie", „nie widzimy potrzeby zmiany w chwili obecnej" czy „zapis zawiera wątpliwości natury prawnej" w tych przypadkach, w których nie sprecyzowano argumentów. Dotyczy to następujących punktów stanowiska wspólnego: 5, 6, 8, 9, 11, 13, 15, 16, 18, 22, 27, 37, 39, 41, 46, 54, 56, 58 i 60. Polemika z tak ogólnikowymi sformułowaniami jest z oczywistych powodów niemożliwa.

Ad pkt 2 stanowiska, dotyczący posterunków

W istniejącym stanie prawnym (art. 8 ust. 2 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej) jednostki ratowniczo-gaśnicze „umiejscawia" się w strukturach komend powiatowych (miejskich). Jednostka ratowniczo - gaśnicza jest obecnie niepodzielną częścią komendy PSP, a służba w niej pełniona realizowana jest w siedzibie jednostki. Posterunki będą wyodrębniane w ramach konkretnych jednostek ratowniczo - gaśniczych PSP (na bazie posiadanych przez nie sił i środków), szczególnie tam, gdzie z analizy zagrożeń wynika taka konieczność. Jest to szczególnie istotne na terenach przewidywalnego wzrostu zagrożeń i zdarzeń, (np. wiosenne pożary traw i nieużytków lub wakacyjny napływ turystów). Możliwość organizowania posterunków pozwoli optymalizować sieć jednostek ochrony przeciwpożarowej, a tym samym przyczyni się do skrócenia czasu dojazdu pierwszej jednostki PSP do zdarzenia.

Związki zawodowe nie kwestionują potrzeby wyodrębniania stałych i czasowych posterunków w ramach JRG, lecz tylko brak definicji posterunku.

Moim zdaniem nie ma potrzeby definiowania „posterunku", gdyż aktualny zapis ust. 2a i uzasadnienie do ustawy w pełni oddają istotę funkcjonowania posterunku. Ponadto posterunki nie są tworzone w ramach danej JRG (jak to interpretują związki zawodowe), lecz czasowo wyodrębniane z ich sił i środków, w zależności od przewidywanych lub istniejących zagrożeń. Dlatego nie jest zasadna uwaga związków zawodowych, że projektodawca nie przewidział możliwości likwidacji posterunku.

Poza tym, pomijając powyższe, na poziomie projektodawcy nowelizacji ustawy trudno by było definiować „posterunek", który wyodrębniany byłby czasowo z uwagi na wzrost zagrożeń w rejonie chronionym przez daną JRG, nie wiedząc jaki rodzaj zagrożeń wzrasta, czym dysponuje dana jednostka wystawiająca posterunek i jakie są możliwości umiejscowienia ewentualnego posterunku. Wprowadzenie treści zapisu ust. 2a, wynika również z potrzeby „zalegalizowania" funkcjonujących w wielu powiatach posterunków.

Celem zmiany w art. 8 ust. 3 ustawy jest przede wszystkim umożliwienie tworzenia jednostek ratowniczo - gaśniczych w Szkole Głównej Służby Pożarniczej i pozostałych szkołach pożarniczych. Utworzenie jednostek ratowniczo - gaśniczych w strukturach szkół pożarniczych pozwoli na zwiększenie zasobów (siły i środki) PSP przeznaczonych do bezpośrednich działań ratowniczych, jak również wpłynie na poprawę procesu szkolenia strażaków- słuchaczy szkół.

Natomiast możliwość tworzenia jednostek ratowniczo - gaśniczych w strukturach komendy głównej PSP, komend wojewódzkich PSP nie jest nowym rozwiązaniem, gdyż zgodnie z obowiązującym prawem (art. 8 ust. 3 ustawy o PSP) Komendant Główny i komendant wojewódzki mogą tworzyć jednostki ratowniczo-gaśnicze.

Ad. pkt 4-6, wprowadzanie podwyższonej gotowości.

Obecnie nie ma podstaw prawnych do wprowadzania podwyższonej gotowości w PSP. W sytuacjach nadzwyczajnych (na wypadek katastrofy naturalnej lub awarii technicznej, których skutki mogą zagrozić życiu lub zdrowiu dużej liczby osób, mieniu w wielkich rozmiarach albo środowisku na znacznych obszarach, oraz w przypadku wystąpienia i utrzymywania się wzmożonego zagrożenia pożarowego), wprowadzenie stanów podwyższonej gotowości jest niezbędne dla podwyższenia wydolności operacyjnej zarówno odwodów operacyjnych, jak i poszczególnych komend i szkół PSP. Wprowadzenie tych uregulowań rodzi skutek w postaci możliwości czasowej zmiany systemu pełnienia służby w komendach PSP oraz czasowych ograniczeń w udzielaniu urlopów, ich przerywania lub skracania. Zapis nie powoduje skutków finansowych, ponieważ dodatkowy czas pełnienia służby musi być w myśl obowiązujących przepisów zwrócony strażakom w późniejszym terminie.

Zgodnie z przyjętą koncepcją podziału zadań, podstawowe zadania ratownicze spoczywają na powiecie. Liczba strażaków na zmianie służbowej w jrg najczęściej nie przekracza 24% całego stanu osobowego jednostki. Wyposażenie komendanta powiatowego PSP w narzędzie prawne, umożliwiające wprowadzenie stanu podwyższenie stanu gotowości zasobów własnych, jest w tej sytuacji oczywiste.

Przyjęcie poprawki do ustawy, umożliwi skierowanie do działań w stanach wyższej konieczności ponad 40% strażaków PSP z obszaru powiatu.

Ad. pkt 4 i 28, dotyczące formy aktu wykonawczego

Przedmiotowe upoważnienia nie dotyczą aktów powszechnie obowiązujących. W szczególności art. 49a upoważnia Komendanta Głównego PSP do wydania przepisu, który ma charakter kancelaryjno-techniczny, nie nakładający żadnych obowiązków na strażaka czy też uprawnień. W świetle powyższego nie wymaga on rangi rozporządzenia.

Ad. pkt 7

Obecny zapis art. 13a ust. 3 stanowi, że regulamin organizacyjny komendy wojewódzkiego PSP jest ustalany przez komendanta wojewódzkiego i zatwierdzany przez wojewodę. Proponowana zmiana art. 13a ust. 3 ma na celu zapewnić większy wpływ Komendantowi Głównemu Państwowej Straży Pożarnej na kształtowanie organizacji wewnętrznej komend wojewódzkich Państwowej Straży Pożarnej, sprawniejszą organizację wewnętrzną komend wojewódzkich i powiatowych (miejskich) Państwowej Straży Pożarnej i lepsze wykorzystanie zatrudnionej kadry;

Obecny zapis art. 13a ust. 5 stanowi upoważnienie dla ministra właściwego do spraw wewnętrznych do określenia w drodze rozporządzenia, szczegółowych zasad organizacji komendy wojewódzkiej i powiatowej (miejskiej) Państwowej Straży Pożarnej. Proponowana zmiana ma na celu dostosowanie tej delegacji do regulacji określających źródła prawa, wynikających z art. 92 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, 483), poprzez określenie wytycznych dotyczących treści aktu, którymi ma się kierować minister wydając przedmiotowe rozporządzenie. Zmiana ta stanowi, że wykonując delegację ustawową właściwy organ winien określić parametry, które przyjęto do kategoryzacji komend wojewódzkich i powiatowych (miejskich) Państwowej Straży Pożarnej, sposób i tryb naliczania etatów w tych jednostkach organizacyjnych PSP, a także inne istotne dla ich organizacji elementy. Jako wskazanie wytycznych do tego rozporządzenia, dokonano dookreślenia jego zakresu przedmiotowego. Uczyniono to poprzez wyspecyfikowanie elementów, które obligatoryjnie mają się w nim znajdować. W związku z powyższym uznano, iż wydane na tej podstawie rozporządzenie ma w szczególności uwzględniać:

-       zasady podziału komend wojewódzkich i powiatowych (miejskich) Państwowej Straży Pożarnej na kategorie w zależności od liczby stałych mieszkańców na obszarze odpowiednio województwa i powiatu,

-       sposób i tryb naliczania etatów dla komend wojewódzkich i powiatowych (miejskich) poszczególnych kategorii,

-       rodzaje komórek organizacyjnych i zakres ich działania,

sposób łączenia i podziału poszczególnych komórek organizacyjnych,

-       rodzaje stanowisk przewidzianych dla kierujących poszczególnymi komórkami organizacyjnymi.

Pragnę podkreślić, że podczas prac nad opracowaniem projektu brzmienia ww. artykułu ustawy o Państwowej Straży Pożarnej oraz rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji wykonującego zawartą w nim delegację dokonano analizy różnych wskaźników, które mogłyby determinować kategoryzację komend. Czynniki te winny być obiektywne i łatwo mierzalne, a także dla przejrzystości przepisu, czynników tych nie może być wiele. Po analizach, z udziałem ścisłego kierownictwa Komendy Głównej PSP, ostatecznie przyjęto, że cechy te spełnia przyjęta ostatecznie „liczba stałych mieszkańców na obszarze odpowiednio województwa i powiatu", jako wielkość statystyczna publikowana pośród informacji w „Rocznikach Statystycznych GUS".

Ponadto uprzejmie informuję, że kierownictwo Komendy Głównej PSP widzi potrzebę dokonania ww. zmian w chwili obecnej. Proponowana zmiana art. 13a ust. 3 i ust. 5 ma na celu zapewnić Komendantowi Głównemu Państwowej Straży Pożarnej, jako centralnemu organowi administracji rządowej w sprawach organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego oraz ochrony przeciwpożarowej, większy wpływ na kształtowanie organizacji wewnętrznej komend wojewódzkich Państwowej Straży Pożarnej, sprawniejszą organizację wewnętrzną komend wojewódzkich i powiatowych (miejskich) Państwowej Straży Pożarnej i lepsze wykorzystanie zatrudnionej kadry.

Ad. pkt 12

W nawiązaniu do stanowiska wspólnego związków zawodowych, dotyczącego zmian w ustawie o Państwowej Straży Pożarnej, uprzejmie wyjaśniam, że dotychczasowe brzmienie rozdziału 4 ustawy pt. „Czynności kontrolno-rozpoznawcze w zakresie ochrony przeciwpożarowej", nie uwzględnia wszystkich określonych prawem obowiązków PSP w zakresie czynności kontrolno-rozpoznawczych. Dodatkowe obowiązki zostały wprowadzone ustawą -Prawo ochrony środowiska i dotyczą zapobiegania poważnym awariom przemysłowym. W związku z powyższym zaproponowano zmianę tytułu rozdziału na oddający zakres działania PSP nie tylko w obszarze ochrony przeciwpożarowej, ale także w zakresie czynności kontrolno-rozpoznawczych w zakładach dużego i zwiększonego ryzyka. .

W art. 23 obowiązującej regulacji, zawarta jest delegacja dla ministra do wydania rozporządzenia, nie uwzględniająca jednak elementów związanych z koniecznością realizacji zapisów ustawy Prawo ochrony środowiska. Aby doprowadzić do spójności przepisów prawa i zapewnić realizację ustawowych zadań Państwowej Straży Pożarnej - w art. 23 ust. l skreślono wyraz „manewry", jako nie odnoszący się do czynności kontrolno-rozpoznawczych oraz uchylono ust. 2. Natomiast w ust. 3 zawarto delegację upoważniającą Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji do wydania rozporządzenia, stosownie do wymogów konstytucyjnych oraz z uwzględnieniem - w wytycznych dotyczących treści tego rozporządzenia - kwestii zakresu i planowania czynności kontrolno-rozpoznawczych oraz sposobu gromadzenia, a także przekazywania ich wyników.

Propozycje zmian zawarto w ustawie o PSP z uwagi na jej pragmatyczny charakter, regulujący wszelkie aspekty aktywności i działań jednostek i komend Państwowej Straży Pożarnej.

Ad. pkt 17

Strażak PSP podejmując służbę nawiązuje stosunek służbowy, który w świetle jednolitego orzecznictwa sądowego oraz doktryny prawnej jest stosunkiem administracyjno-prawnym i wszelkie rozstrzygnięcia wynikające z tego stosunku są dokonywane w formie decyzji administracyjnych Elementy, które winna zawierać decyzja administracyjna wylicza art. 107 Kpa.

W świetle powyższego, zapis art. 33 jest zbędny i w sytuacji gdy w akcie mianowania wymienione są tylko niektóre składniki decyzji administracyjnej, powstają wątpliwości jakim wymogom powinien odpowiadać dokument na podstawie którego następuje nawiązywanie stosunku służbowego, co powoduje „chaos kadrowy", o którym piszą związki zawodowe.

Ad. pkt 24

Proponowane zmiany w art. 39 w wersji, będącej przedmiotem opinii związków zawodowych, mają na celu: poprawkę niezręczności legislacyjnej (zastąpienie przecinka wyrazem „bądź) oraz urealnienie instytucji zawieszenia w czynnościach służbowych.

Wymieniony w art. 39 katalog przesłanek powodujących zawieszenie w czynnościach jest jednoznaczny i wyczerpujący i wbrew twierdzeniom związków nie może być uznaniowe rozszerzany.

Jak wskazano w uzasadnieniu, z uwagi na czasokres prowadzonych postępowań karnych, należy w przypadkach szczególnie uzasadnionych stworzyć możliwość zawieszenia w czynnościach aż do czasu rozstrzygnięcia sprawy, tj. wydania prawomocnego wyroku.

Ad. pkt 25

Celem i istotą zmiany jest podkreślenie zdolności do pełnienia służby (realizowania zadań) na zajmowanym stanowisku. W świetle powyższego nie można uwzględnić uwagi zgłoszonej przez związki zawodowe.

Ad. pkt 26

W wersji przekazanej do uzgodnień wewnątrzresortowych art. 43 ust. 2 pkt 4 uzyskał brzmienie, które nie powinno budzić wątpliwości. Wbrew twierdzeniom związków zawodowych zapis art. 43 ust. 3 pkt 2 w części dotyczącej przestępstw skarbowych, nie wymaga dodatkowych wyjaśnień, gdyż wynika z niego, iż skazanie strażaka za przestępstwo skarbowe inne niż przestępstwo skarbowe umyślne może być podstawą zwolnienia ze służby. Katalog przestępstw skarbowych normuje odrębna ustawa i nie można unormowań w niej zawartych przepisywać do ustawy o PSP.

Ad. pkt 38 (dot. art. 53 ustawy)

Zgodnie ze stanowiskiem i wnioskami prac zespołu powołanego Decyzją Nr 3 KG PSP z dnia 27. 01. 2004 r., przedstawiciele Związków Zawodowych podkreślili, że niezbędna jest „właściwa polityka kadrowa w stosunku do strażaków w służbie przygotowawczej i stałej oraz obiektywne monitorowanie ich pracy zawodowej". W związku z tą przesłanką w kontekście zapisów art. 53 ustawy, to właściwy przełożony uprawniony do mianowania decyduje, kto może uzyskać pierwszy stopień oficerski poprzez kierowanie go na studia zawodowe. Zgodne jest to również z zasadą kreowania polityki kadrowej na terenie województwa przez komendanta wojewódzkiego. Proponowane zapisy jednoznacznie określaj ą również przypadki nadawania pierwszego stopnia oficerskiego. Przy czym zapisy te nie traktują o podnoszeniu kwalifikacji zawodowych, tak więc nie ograniczają dostępu do nauki.

Konieczność wprowadzenia zmian do art. 53 związana była ze zmianami jakie zaszły w systemie kształcenia w SGSP. Pozostawienie dotychczasowych zapisów powodowałoby, że byłyby one nieadekwatne do aktualnej sytuacji

Projektowany zapis art. 53 przewiduje również możliwość nadawania pierwszego stopnia oficerskiego inżynierom pożarnictwa, którzy uzyskali prawo do wykonywania zawodu w toku postępowania o uznanie nabytych w państwach UE kwalifikacji do wykonywania zawodu regulowanego, zapewniając tym samym realizację jednej ze swobód związanych z wejściem Polski do Unii Europejskiej.

Ad. pkt 40

Proponowana zmian ma na celu jednoznaczne określenie zasad nadawania kolejnych stopni służbowych i wyeliminowania dotychczasowych wątpliwości istniejących w tym zakresie.

Z treści art. 54 wynika, iż nadanie kolejnego stopnia służbowego nie jest obligatoryjne, tylko ma charakter uznaniowy, a do przesłanek które winny być uwzględnione w ramach rozpoznawanej sprawy o nadanie kolejnego stopnia należy uwzględnić posiadane kwalifikacje zawodowe, zajmowane stanowisko służbowe, opinię służbową i wysługę lat w stopniu.

Z tych też powodów proponuje się wprowadzenie jednoznacznego zapisu stanowiącego, że nadanie kolejnego stopnia ma charakter fakultatywny.

Ad. pkt 42

Strażacy pełniący służbę na stanowisku w drodze powołania, stanowią w zakładzie pracy kadrę kierowniczą i sprawują funkcję pracodawcy. W tym stanie rzeczy wykonując funkcję pracodawcy nie mogą jednocześnie pełnić funkcji w organizacjach związkowych. Nie jest możliwe pogodzenie tych funkcji, gdy przeciwstawne strony reprezentuje ta sama osoba. W sytuacji, gdy wprowadzenie proponowanych zmian w art. 58 nastąpiłoby w drodze ustawowej, nie można podzielić poglądu związków zawodowych iż jest to pozaprawne ingerowanie w uprawnienia związkowe, gdy uprawnienia te są także uregulowane w ustawie.

Należy dodać, iż podobne do proponowanego w art. 58 rozwiązania, przyjęła ustawa z dnia 18 grudnia 1998 roku o służbie cywilnej, która w art. 60 ust. 4 stanowi iż „urzędnik służby cywilnej nie może pełnić funkcji w związkach zawodowych".

Ad. pkt 57

Zmiana ma charakter wyłącznie porządkujący. Nie istnieje „dodatek rodzinny", uchylony już wcześniej.

Ad. pkt 61

Wobec skonsumowania treści art. 114e ust. l w proponowanym art. 114d ust. 2-6, który związki zawodowe „oceniają pozytywnie", zachodzi konieczność uchylenia w art. 114e ust. 1. Nowe brzmienie art. 114e ust. 2 jest konsekwencją zmian proponowanych w art. 114d ust. 2 - 6.

Ad. pkt 47 - 53

Początkowo w projekcie ustawy nowelizującej ustawę o PSP zamierzano jedynie dostosować upoważnienia do wydania rozporządzeń tzw. „mieszkaniowych" do analogicznych upoważnień, zawartych w ustawie o Policji. Dotychczas sprawy związane z zasadami przyznawania i wypłaty równoważników pieniężnych za brak mieszkania i za remont mieszkania, pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego lub domu, zasad przydziału i opróżniania lokali mieszkalnych oraz czynszów najmu przydzielonych lokali strażakom Państwowej Straży Pożarnej regulowały bowiem przede wszystkim rozporządzenia wykonawcze do ustawy o Państwowej Straży Pożarnej. Jednakże okazało się, że przepisy tej ustawy, właśnie w części, na której opierać się miał projekt nowelizacji ustawy o PSP, zostały zaskarżone do Trybunału Konstytucyjnego przez Rzecznika Praw Obywatelskich (nr sprawy RPO-395725-Y-AK/04). Po przeanalizowaniu skargi uznano, że przepisy ustawy o PSP wymagają dostosowania do Konstytucji, poprzez wprowadzenie bezpośrednio do ustawy kompletnej regulacji materialno-prawnej uprawnień strażaków, dotychczas zawartej w aktach wykonawczych. W rozporządzeniach pozostawiono jedynie kwestie typowo techniczne, jak tryb, właściwość organów, obliczanie stawek przyznawanych świadczeń. Obecne propozycje wymagaj ą nowej opinii merytorycznej.

Ad. pkt 62 - 72, z pominięciem opinii negatywnych, nie zawierających uzasadnień

Do art. 119 ustawy

Obowiązujący przepis stanowi, iż postępowanie dyscyplinarne może być wszczęte po upływie roku od popełnienia przewinienia, a w razie wszczęcia takiego postępowania ulega ono umorzeniu. Mając na uwadze, iż obowiązujący zapis mówiący wyłącznie o rocznym przedawnieniu karalności, powoduje, iż nie istnieje możliwość wymierzenia kary po upływie tego terminu oraz wykonania prawomocnego orzeczenia, dlatego też proponuje się także wprowadzenie przedawnienia karalności, które jeżeli wszczęto postępowanie dyscyplinarne następowałoby po upływie dwóch lat od popełnienia czynu a także instytucji przedawnienia wykonania kary (po upływie trzech lat od uprawomocnienia się orzeczenia dyscyplinarnego). Wprowadzone rozwiązanie jest wzorowane na aktualnym kodeksie wykroczeń (art. 45 k. w.), podobnie jak na ówczesnym wzorowano przestarzałą, zmienianą obecnie formułę przedawnienia.

Do art. 121 ustawy

Zgodnie z obowiązującym przepisem komisje dyscyplinarne składają się z określonej w art. 121 ust. 2 liczby strażaków, którzy są powoływani do tych komisji na okres 4 lat. Z brzmienia tego zapisu wynika kadencyjność poszczególnych członków komisji, a nie komisji dyscyplinarnej. W projekcie proponuje się ustanowienie kadencyjności komisji dyscyplinarnych stanowiąc, iż komisje dyscyplinarne są powoływane na okres czterech lat i składają się z określonej liczby strażaków. Proponuje się także dodanie zapisu, iż skład komisji dyscyplinarnej może być w każdym czasie uzupełniony. Zgodnie z przepisem obowiązującym powołanie członków komisji dyscyplinarnych następuje po uzgodnieniu ich składu z ogólnokrajowymi organizacjami związkowymi. Jak wykazała praktyka, w sytuacji gdy w Państwowej Straży Pożarnej działają trzy ogólnokrajowe organizacje związkowe, osiągnięcie zgody na powołanie poszczególnych członków komisji następuje po znacznym okresie czasu, a nawet czasami nie jest możliwe. Tak określona procedura powoływania członków komisji dyscyplinarnych, uniemożliwia właściwe funkcjonowanie komisji. Z tych też powodów proponuje się, ażeby w przypadku braku uzgodnienia lub niezaakceptowania kandydatury w terminie trzydziestu dni od jej przedstawienia, Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej niezwłocznie przedstawiał kolejną kandydaturę i w przypadku braku jej uzgodnienia w terminie 14 dni powoływał członka komisji dyscyplinarnej. Pozostałe propozycje dotyczące ustalenia właściwej komisji dla niektórych kierowników jednostek organizacyjnych Państwowej Straży Pożarnej i ich zastępców oraz definiujących status członków komisji w zakresie orzecznictwa dyscyplinarnego mają charakter redakcyjno-porządkujący. Podtrzymuję stanowisko, iż są to zmiany celowe i konieczne.

Do art. 123 ust. 2 ustawy

Zgodnie z przepisem obowiązującym rzecznika dyscyplinarnego wyznacza Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej. Proponuje się przekazanie tych kompetencji komendantom wojewódzkim PSP, przy których działa komisja dyscyplinarna. Jednocześnie expressis verbis stanowi się, iż rzecznik dyscyplinarny wyznaczany jest tylko w danej sprawie. Dotychczasowa praktyka wykazała, że „powoływano" rzeczników dyscyplinarnych na kadencje, jak prokuratorów, gdy tymczasem nie ma do tego podstaw prawnych i taka jest funkcja rzecznika dyscyplinarnego w procedurze dyscyplinarnej. Ma to być osoba, wykonująca każdorazowo czynności w imieniu przełożonego dyscyplinarnego i pełnić rolę uprawnionego oskarżyciela w procesie kontradyktoryjnym, a nie niezawisłego reprezentanta interesu publicznego. Propozycja zmierza do wyrażenia wprost tej zasady i usprawnienia procedury, zgodnie z zasadą ekonomii procesowej.

Do art. 124 ust, l ustawy

Zgodnie z przepisem obowiązującym rzecznik dyscyplinarny składa wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego po wstępnym wyjaśnieniu okoliczności koniecznych do ustalenia znamion przewinienia w trybie postępowania wyjaśniającego. W celu doprecyzowania charakteru tego postępowania dodano zdanie określające, iż do postępowania wyjaśniającego stosuje się przepisy kodeksu postępowania karnego o czynnościach sprawdzających. Jak wskazano wyżej, rzecznik dyscyplinarny nie jest „prokuratorem", lecz jedynie rodzajem pełnomocnika procesowego i działa jako strona, nie zaś niezawisły i niezależny organ procesowy. To komisja dyscyplinarna jest podmiotem, prowadzącym postępowanie od początku do końca. Rzecznik jedynie je inicjuje swoją skargą, składaną na żądanie uprawnionego podmiotu. Postępowanie dyscyplinarne, w przeciwieństwie do postępowania karnego, jest jednofazowe (nie ma fazy postępowania przygotowawczego i sądowego, lecz jedynie postępowania przed komisją na podstawie przedłożonych dowodów procesowych).

Do art. 124a i art. 124g ust, la ustawy

Dotychczasowy przepis zapewnia obwinionemu prawo korzystania z pomocy obrońcy, a więc także z pomocy adwokata. Uzupełniając ten zapis proponuje się dodanie, że obrońcą strażaka może być także strażak wskazany przez obwinionego, a na obrońcę z urzędu można wyznaczyć wyłącznie strażaka. Koszty obrońcy z wyboru ponosiłby obwiniony. Zmiana spowoduje zabezpieczenie przed zbędnymi wydatkami z budżetu jednostek, przy których działają komisje dyscyplinarne, a także usunie wątpliwości co do tego, czy obrońcą strażaka w postępowaniu dyscyplinarnym może być strażak.

Do art. 124 i ustawy

Obowiązujący przepis reguluje, po upływie jakiego okresu Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej na wniosek ukaranego zarządza usunięcie odpisu orzeczenia o ukaraniu z akt osobowych. W miejscu tej regulacji proponuje się określenie, po jakim upływie czasu od wykonania lub przedawnienia wykonania kary, ukaranie uważane byłoby za niebyłe. Usunięcie, przez Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej, odpisu orzeczenia o ukaraniu następowałoby po upływie okresu, kiedy ukaranie traktowane byłoby jako niebyłe. Regulacja zmierza do zachowania spójności z art. 46 Kodeksu wykroczeń i wprowadza wprost instytucję zatarcia ukarania dyscyplinarnego, co jest rozwiązaniem na korzyść ukaranych, którym umożliwia zamieszczanie w danych osobowych informacji o niekaralności dyscyplinarnej.

 

KOMENDANT GŁÓWNY

PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ

w/z

nadhryg.  Piotr Buk

         Z-ca Komendanta Głównego